ORAL PATHOLOGY BOOKS - PART III. ORAL PATHOLOGY & ORAL MEDICINE
GIỚI THIỆU SÁCH BỆNH LÝ MIỆNG
PHẦN 3. BỆNH LÝ VÙNG MIỆNG-MẶT & NỘI KHOA VÙNG MIỆNG
Ngày cập nhật: 28/10/2024Thuật ngữ, khái niệm căn bản, khám và chẩn đoán bệnh lý vùng miệng-mặt
Nhóm này không quá nhiều nội dung, thường chỉ chiếm một phần nhỏ trong các sách chứ ít khi là một quyển riêng lẻ. Vì vậy, mọi người chịu khó đọc nhiều sách để học hỏi được nhiều quan điểm khác nhau.
- Cawson's Essentials of Oral Pathology and Oral Medicine, Roderick Cawson, Edward Odell (2002), Churchill Livingstone (Elsevier), Section 1: phần này trình bày nguyên tắc khám và chẩn đoán vùng miệng-mặt.
- Contemporary Oral Medicine - a Comprehensive Approach to Clinical Practice, Camile S. Farah, Ramesh Balasubramaniam, Michael J. Mccullough (2019), Springer, Volume 1: phần này trình bày các đặc điểm giải phẫu, mô học vùng hàm-mặt, nguyên tắc khám, chẩn đoán, điều trị và sinh lý bệnh của các bệnh lý vùng hàm-mặt, cùng với volume 2 và 3 gần như khái quát được mọi khía cạnh của bệnh học miệng, phù hợp cho ai muốn học tập và nghiên cứu sâu.
- Diagnosis and Treatment Planning in Dentistry, Stephen J. Stefanac, Samuel P. Nesbit (2017), Elsevier, 3rd.
- Essentials of Human Disease in Dentistry, Mark Greenwood (2018), Wiley-Blackwell, Chapter 1: Hỏi bệnh và khám lâm sàng.
- Essentials of Oral Medicine, Sol Silverman, L. Roy Eversole, Edmond L. Truelove (2001), PMPH USA, Chapter 1-2: Hỏi bệnh và chẩn đoán.
- Oral Diagnosis, Oral Medicine, and Treatment Planning, Steven L. Bricker, Robert P. Langlais, Craig S. Miller (2002), BC Decker Inc, 2nd. Quyển này tuy hơi cũ và khó kiếm bản pdf nhưng nội dung của sách khá gần gũi và cơ bản cho sinh viên nha khoa khi mới bắt đầu làm quen với quá trình hỏi bệnh, khám, chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị.
- Oral Medicine - A Clinical Guide, Ramesh Balasubramaniam, Sue-Ching Yeoh, Tami Yap, S.R. Prabhu (2024), Springer. Sách hướng dẫn lâm sàng này là lựa chọn phù hợp cho các bạn sinh viên hoặc đồng nghiệp mong muốn một tài liệu ngắn gọn, súc tích về tất tần tật chủ đề liên quan đến bệnh lý miệng. Nội dung từ thăm khám, hỏi bệnh, xét nghiệm đến các bệnh lý vùng miệng, biểu hiện vùng miệng của các bệnh toàn thân và các rối loạn đau vùng miệng mặt. Nội dung tuy bao quát nhưng rất cô đọng và súc tích, tác giả tóm tắt các ý chính cần nắm bắt và cần thiết cho quá trình thực hành.
- Oral Medicine and Pathology at a Glance, Crispian Scully (2010), Wiley-Blackwell, Chapter 1-6: khám và các xét nghiệm chẩn đoán: mô bệnh học, vi sinh, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm máu.
- Practical Manual of Oral Pathology and Microbiology, Vijay Wadhwan (2010), Jaypee, Section 1-3: Phần này cung cấp các thuật ngữ thường dùng trong lĩnh vực Bệnh học miệng, phân loại bệnh và các quy trình chẩn đoán thường dùng.
- Soames's and Southam's Oral Pathology, Max Robinson, Keith Hunter, Michael Pemberton, Philip Sloan (2018), Oxford University Press, Chapter 1: chương này trình bày các nguyênt tắc chẩn đoán bệnh lý miệng.
- The ADA Practical Guide to Soft Tissue Oral Disease, Michael A. Kahn, J. Michael Hall (2018), Second Edition, Wiley Blackwell. Tài liệu này trình bày kỹ về cách khám và các thuật ngữ dùng trong mô tả tổn thương mô mềm vùng miệng, nguyên tắc chẩn đoán phân biệt, quan sát tổn thương.
- Treatment Planning in Dentistry, Stefanac Nesbit (2007), Mosby Elsevier. Quyển này soạn theo giáo trình giảng dạy cho sinh viên nên khá chi tiết và đầy đủ các bước hỏi bệnh, khám, chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị.
Các bệnh lý vùng miệng-mặt và đầu-cổ
Các sách này thường trình bày bệnh lý theo thứ tự: phân vùng giải phẫu/dạng tổn thương, từng bệnh lý cụ thể: giới thiệu chung, đặc điểm dịch tễ, đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, điều trị và tiên lượng. Đây là nhóm sách nhiều nhất, nên mọi người ghi chú lại cuốn nào cần thì dùng.
- Atlas of Oral and Maxillofacial Radiology, Bernard Koong (2017), Wiley Blackwell.
- Atlas of Oral Diseases - A Guide for Daily Practice, Isaäc van der Waal (2016), Springer Berlin Heidelberg: sách ảnh nên hình tương đối đầy đủ, bệnh lý trình bày theo vị trí giải phẫu vùng miệng (niêm mạc miệng, môi, lưỡi, nướu, khẩu cái, xương hàm), nội dung của từng phần rất ngắn gọn.
- Cawson's Essentials of Oral Pathology and Oral Medicine, Edward W. Odell (2017), Churchill Livingstone (Elsevier), Section 2: Sách trình bày từng nhóm bệnh lý vùng miệng-mặt thường gặp, từng bệnh trình bày theo các nội dung nêu ở trên. Nội dung rõ ràng, ngắn gọn, cuối một số chương có cây quyết định (decision tree) để định hướng chẩn đoán phân biệt một số tổn thương hay bệnh lý như nhiễm nấm Candida, tổn thương dạng mảng màu trắng, đỏ, khô miệng, sưng và đau vùng mang tai, v.v...; nhiều hình ảnh lâm sàng và mô bệnh học. Sách phù hợp cho ai mới bắt đầu làm quen bộ môn này.
- Color Atlas of Common Oral Diseases, Robert P. Langlais, Craig S. Miller, Jill S. Gehrig (2017), Wolters Kluwer, 5th edition: đây là một quyển atlas khá hay. Sách cung cấp chủ yếu là hình ảnh và rất ít văn bản. Chất lượng hình ảnh tốt. Hình được trình bày dễ hiểu một bên là hình vẽ các tổn thương cơ bản, một bên là tổn thương lâm sàng tương ứng nên rất dễ hình dung. Cuối các chương còn có ca lâm sàng và hình ảnh để giúp người học ôn tập.
- Color Atlas of Oral and Maxillofacial Diseases, Brad W. Neville, Douglas D. Damm, Carl M. Allen, Angela C. Chi (2019), Elsevier. Sách cùng nhóm tác giả với "quyển gối đầu giường" Oral and Maxillofacial Pathology. Cách chia các chương cũng tương tự như bất thường phát triển, bệnh lý răng, bệnh lý nha chu, nhiễm khuẩn, nhiễm virus, nhiễm nấm, v.v... Nội dung cô đọng, tóm tắt các hình ảnh lâm sàng chính kèm theo hình minh họa, nên nhẹ nhàng cho những ai muốn đọc khái quát về bệnh lý miệng và hàm-mặt.
- Concise Oral Medicine, HR Umarji (2018), CBS Publishers and Distributors: Đúng như tựa đề, sách trình bày ngắn gọn, các bệnh lý vùng miệng theo nhóm dạng tổn thương (loét, bóng nước, tổn thương đỏ, trắng, nhiễm sắc), theo vị trí (nướu, lưỡi, rối loạn khớp thái dương hàm, tuyến nước bọt, xoang hàm), và các vấn đề toàn thân liên quan.
- Concise Oral Pathology, K Manjunath (2017), RELX India Pvt. Ltd.: trình bày ngắn gọn, dạng gạch đầu dòng các bệnh lý vùng miệng; đặc biệt, một số chương nói riêng về bệnh lý xương-khớp, da, huyết học, cơ-thần kinh.
- Contemporary Oral and Maxillofacial Pathology, J. Philip Sapp, Lewis A. Eversole, George P. Wysocki (2004), Elsevier: Sách trình bày từng nhóm bệnh lý vùng miệng-mặt, số lượng các bệnh lý nhiều và đầy đủ, mỗi bệnh có 3 mục chính: đặc điểm lâm sàng (clinical features), mô bệnh học (histopathology), và điều trị (treatment). Hình ảnh nhiều và đẹp. Sách phù hợp để tra cứu bệnh lý, nhất là các bệnh lý hiếm gặp, nhưng nội dung từng bệnh không quá chi tiết.
- Contemporary Oral Medicine - a Comprehensive Approach to Clinical Practice, Camile S. Farah, Ramesh Balasubramaniam, Michael J. Mccullough (2019), Springer, Volume 2: sách trình bày bệnh lý theo phân nhóm, nội dung khá cập nhật so với các sách khác do thời gian xuất bản gần đây. Cùng với volume 1 và 3 gần như khái quát được mọi khía cạnh của bệnh học miệng; đặc biệt, hình ảnh lâm sàng và cận lâm sàng nhiều và đẹp. Tuy nhiên, vì bao quát nhiều nội dung nên từng phần không đi vào quá chi tiết. Có chút không thích về cách trình bày là hình ảnh và nội dung không đi liền nhau, nên hơi khó follow tí. Sách phù hợp để tra cứu bệnh, có kiến thức tổng quát là chính, nếu muốn nghiên cứu sâu cần đọc thêm các sách khác mình đã highlight, hoặc đọc thêm cái bài báo liên quan. Với 2406 trang - đây là quyển dày nhất trong toàn bộ danh sách này.
- Diagnostic Surgical Pathology of the Head and Neck, Douglas R. Gnepp (2009), Elsevier: Sách trình bày các bệnh lý vùng đầu-cổ, mỗi bệnh lý được mô tả chi tiết gồm phần đại cương (overview), tần suất bệnh (prevalence), bệnh căn (etiology), đặc điểm lâm sàng (clinical features), đặc điểm mô bệnh học (histologic features), chẩn đoán phân biệt (differential diagnosis), điều trị và tiên lượng (treatment and prognosis). Đặc biệt, sách này mô tả rất chi tiết về mô bệnh học, phù hợp cho ai muốn nghiên cứu sâu về giải phẫu bệnh vùng đầu-cổ. Hiện đã có phiên bản mới xuất bản năm 2021.
- Diseases and Conditions in Dentistry, Keyvan Moharamzadeh (2018), John Wiley and Sons, Ltd.: sách này xoay quanh các bệnh lý thường gặp trong nha khoa như viêm nha chu, sâu răng, mòn răng, trụt nướu, hôi miệng, viêm quanh implant, v.v... Mỗi chủ đề được tóm gọn trong vài trang. Nội dung có thể không chuyên sâu nhưng có thể tham khảo để cập nhật các thông tin mới.
- Essentials of Oral Medicine, Sol Silverman, L. Roy Eversole, Edmond L. Truelove (2001), PMPH USA, Chapter 20-26: phần này trình bày một số phân nhóm bệnh lý đặc biệt vùng miệng mặt như: bệnh lý niêm mạc, tuyến nước bọt, u-bướu, tổn thưởng tiềm năng hóa ác, u hạt-viêm, nhiễm sắc.
- Handbook of Oral Diseases - Diagnosis and Management, Crispian Scully (1999), Taylor & Francis: sách theo kiểu ghi chú, nên các bệnh lý được trình bày đơn giản theo kiểu gạch đầu dòng, dành cho ai muốn có cái nhìn khái quát về học phần này, ôn tập kiến thức, ghi nhớ các điểm chính của bệnh lý vùng miệng-mặt.
- Mucocutaneous Lesions in Dentistry, Vijay Kumar Biradar (2016), Jaypee Brothers Medical Publishers
- Odontogenic Tumors and Allied Lesions, Peter A. Reichart, Hans P. Philipsen (2004), Quintessence Publishing Co Ltd. Sách hơi cũ so với các sách cùng thể loại. Sách gồm các chương về bướu do răng, gồm mô tả và hình ảnh minh hoạ lâm sàng, X quang, sinh bệnh học, bệnh học, điều trị và tiên lượng.
- Oral and Maxillofacial Infections, Richard Topazian, Morton H. Goldberg, James R. Hupp (2002), Saunders: sách này chuyên về các bệnh nhiễm vùng đầu-cổ. Nội dung khá đặc trưng nên không cần giới thiệu nhiều hé.
- Oral and Maxillofacial Pathology, Brad Neville, Douglas D. Damm, Carl Allen, Jerry Bouquot (2015), Saunders: sách này khá dày, cũng chia bệnh lý theo phân nhóm, liệt kê đầy đủ các bệnh lý vùng đầu-cổ, mỗi bệnh lý có đủ các phần cơ bản như nêu trên. So với các sách khác, đây là cuốn sách bệnh học miệng có nội dung cho từng bệnh lý ở mức độ vừa phải, không quá nhiều cũng không quá ít. Có thể tìm thấy hầu hết các bệnh lý trong sách này nên thường dùng để tra cứu bệnh, được xem là một cuốn "gối đầu giường" mà không biết đúng vậy không.😜
- Oral Medicine - A Clinical Guide, Ramesh Balasubramaniam, Sue-Ching Yeoh, Tami Yap, S.R. Prabhu (2024), Springer. Sách hướng dẫn lâm sàng này là lựa chọn phù hợp cho các bạn sinh viên hoặc đồng nghiệp mong muốn một tài liệu ngắn gọn, súc tích về tất tần tật chủ đề liên quan đến bệnh lý miệng. Nội dung từ thăm khám, hỏi bệnh, xét nghiệm đến các bệnh lý vùng miệng, biểu hiện vùng miệng của các bệnh toàn thân và các rối loạn đau vùng miệng mặt. Nội dung tuy bao quát nhưng rất cô đọng và súc tích, tác giả tóm tắt các ý chính cần nắm bắt và cần thiết cho quá trình thực hành.
- Oral Medicine and Pathology at a Glance, Pedro Diz Dios, Crispian Scully, Oslei Paes de Almeida, José V. Bagán, Adalberto Mosqueda Taylor (2016), 2nd edition, John Wiley and Sons, Ltd.: các bệnh lý phân theo dạng tổn thương, giải phẫu và các nhóm bệnh lý đặc biệt. Nội dung ngắn gọn và đơn giản, dạng ghi chú, tóm tắt các ý chính, dành cho ai muốn có cái nhìn khái quát về chuyên ngành này.
- Oral Mucosa in Health and Diseases, Lesley Ann Bergmeier (2018), Springer International Publishing AG
- Oral Pathology - Clinical Pathologic Correlations, Joseph Regezi, James Scuibba, Richard Jordan (2017), Elsevier: sách phân chia bệnh lý theo dạng tổn thương (mụn-bóng nước, loét, tổn thương đỏ, trắng) và theo nhóm bệnh lý thường gặp vùng miệng-mặt (nang, bướu do răng, bệnh lý tuyến nước bọt, v.v...). Mỗi bệnh lý cũng có các phần cơ bản như nêu ở trên. Hình ảnh đẹp, nội dung ngắn gọn, rõ ràng.
- Oral Pathology in the Pediatric Patients - A Clinical Guide to the Diagnosis and Treatment of Mucosal Lesions, Elizabeth Philipone, Angela J. Yoon (2017), Springer.
- Pathology of the Maxillofacial Bones - A Guide to Diagnosis, Pieter Slootweg (2015), Springer International Publishing Switzerland: sách trình bày các bệnh lý không phải bướu, nang, bướu lành tính và ác tính của xương hàm, bướu sụn, và các bệnh lý ở khớp thái dương hàm.
- Pathophysiology of Oral Diseases, PC Anila Namboodiripad, E Anuradha Sunil (2016), Nova Science Publishers: sách tập trung mô tả cơ chế sinh lý bệnh của các bệnh lý vùng miệng-mặt thường gặp, nội dung đơn giản, dễ hiểu.
- Pocket Atlas of Oral Diseases, George Laskaris (2006): sách phân chia theo dạng tổn thương (tổn thương đỏ, trắng, đen, nâu, loét, mụn cóc), loại mô (nướu, xương), vị trí (cổ, môi). Mỗi bệnh lý đều có hình ảnh kèm theo các thông tin cô đọng định nghĩa (definition), bệnh căn (etiology), đặc điểm lâm sàng (clinical features), xét nghiệm (laboratory tests), differential diagnosis (chẩn đoán phân biệt), điều trị (treatment).
- Practical Manual of Oral Pathology and Microbiology, Vijay Wadhwan (2010), Jaypee Brothers: Medical Publisher, section 7: phần này liệt kê các đặc điểm mô bệnh học chính của các bệnh lý vùng miệng-mặt dạng gạch đầu dòng, phù hợp cho ai không có nhu cầu học chuyên sâu, nhưng không có hình minh họa.
- Salivary Bioscience - Foundations of Interdisciplinary Saliva Research and Applications, Douglas A. Granger, Marcus K. Taylor (2020), Springer.
- Salivary Gland Pathology: Diagnosis and Management, Eric R. Carlson, Robert A. Ord (2016), Wiley Blackwell
- Shafer's Textbook of Oral Pathology, B. Sivapathasundharam (2016), Elsevier: quyển này trình bày đầy đủ các bệnh lý vùng miệng, tuy nhiên đôi khi hơi dài dòng, chất lượng hình ảnh của ebook cũng không được rõ, có thể đọc tham khảo và đối chiếu với các sách khác.
- Soames's and Southam's Oral Pathology, Max Robinson, Keith Hunter, Michael Pemberton, Philip Sloan (2018), Oxford University Press, Chapter 2-9: các chương này trình bày các bệnh thường gặp theo nhóm bệnh lý, đặc biệt hình ảnh nhiều và đẹp. Ngoài ra, vì là sách mới xuất bản nên thông tin khá cập nhật. Nội dung cũng cũng ngắn gọn, không đi vào chi tiết. Sách phù hợp cho những ai cần học ở mức độ cơ bản về bệnh lý miệng. Khá nhẹ nhàng so với các cuốn bệnh học khác, chỉ khoảng 256 trang.
- The ADA Practical Guide to Soft Tissue Oral Disease, Michael A. Kahn, J. Michael Hall (2018), Second edition, Wiley Blackwell.
- Tongue Lesions - Diagnostic Challenges and Therapeutic Strategies, Mahmoud F. Sakr (2022), Springer. Sách gồm 19 chương trình bày các khía cạnh của lưỡi và tổn thương ở lưỡi: phôi thai học, giải phẫu, mô học, sinh lý, bất thường bẩm sinh, chấn thương lưỡi, khuyên lưỡi, viêm lưỡi, sưng lưỡi, bướu của lưỡi, biểu hiện bệnh toàn thân ở lưỡi, biến sắc ở lưỡi, lưỡi nứt nẻ, loét lưỡi, phẫu thuật cắt lưỡi, tạo hình lưỡi sau phẫu thuật, cấy ghép lại lưỡi sau chấn thương và cấy ghép lưỡi.
- WHO Classification of Head and Neck Tumours, Adel K. El-Naggar, John K.C. Chan, Jennifer R. Grandis, Takashi Takata, and Pieter J. Slootweg, (2017), 4th edition, the International Agency for Research on Cancer. Sách cập nhật phân loại, thuật ngữ định danh về giải phẫu bệnh các loại bướu vùng đầu-cổ. Phần trọng tâm của từng bệnh là các thông tin mới được cập nhật từ các nghiên cứu về giải phẫu bệnh, di truyền và sinh học phân tử liên quan đến chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh.
CÙNG CHỦ ĐỀ
- Tổng quan cách sử dụng sách bệnh học miệng
- Các môn học bổ trợ (giải phẫu, mô-phôi, sinh lý, v.v...)
- Bệnh lý học vùng miệng-mặt:
- Thuật ngữ, khái niệm căn bản, khám và chẩn đoán bệnh lý vùng miệng-mặt
- Các bệnh lý vùng miệng-mặt và đầu-cổ
- Nội khoa vùng miệng
- Sách chuyên đề:
- Đau vùng miệng-mặt
- Bệnh lý nhiễm vùng miệng-mặt
- Biểu hiện các bệnh toàn thân/hệ thống ở vùng miệng-mặt, Xử trí bệnh lý vùng miệng-mặt trên BN có bệnh toàn thân, Điều trị nội khoa các bệnh lý vùng miệng-mặt (Oral Medicine)
- Các kỹ thuật xét nghiệm bệnh lý vùng miệng-mặt
- Ung thư hốc miệng
- Dược lý học trong nha khoa
- Giải phẫu bệnh Răng Hàm Mặt
Cuối cùng, xin cảm ơn mọi người đã quan tâm đến nội dung của blog. Nếu thấy bổ ích hãy lưu lại để khi cần dùng đến nhé! Đừng quên bấm đăng ký để theo dõi các bài viết mới từ blog của mình.
Nhận xét