MEMORIES IN CANADA - PART 5: SIGNALS FROM THE UNIVERSE

HỒI KÝ GIA NÃ ĐẠI

PHẦN 5. NHỮNG TÍN HIỆU TỪ VŨ TRỤ

Phần này mình kể về những chuyện khá thú vị sau nhiều năm chiêm nghiệm lại. Hồi trước và sau khi đến Canada, mình đều chưa từng có ý định sẽ đặt chân đến Nhật Bản du lịch hay du học. Vậy mà kể từ sau ngày tốt nghiệp đại học, có nhiều điều thú vị liên quan đến đất nước mặt trời mọc với tần suất có vẻ ngày càng tăng dần cho đến khi mình thật sự đặt chân đến nơi này.

Sau ngày tốt nghiệp bác sĩ, mình loay hoay lo ổn định công việc và chỗ ở. Thường thì bận rộn cả ngày, một tuần chỉ rảnh rỗi được 2-3 buổi tối. Lúc đó, nhỏ bạn thân của mình lại hứng chí rủ mình đi học tiếng Nhật vì thời đó bắt đầu nở rộ quảng cáo các khóa học ngoại ngữ có voucher giảm giá. Mình thấy thời gian phù hợp nên cũng lật đật đồng ý. Học hết khóa cơ bản thì bọn mình "móc nối" được với cô giáo để dạy riêng cho nhóm tại một quán cà phê nhỏ trong một con hẻm ở quận 10. Sau gần một năm, mình xin được visa đi Canada nên giã từ lớp tiếng Nhật từ đó.

Trong lúc mình đang bận bịu lo thủ tục du học thì có một sự việc cũng làm mình khá đau đầu. Thầy cô trường mình một nửa thì cố gắng hỗ trợ để giúp mình tìm được trường nha nói tiếng Pháp phù hợp với yêu cầu của học bổng thạc sĩ do Tổ chức Pháp ngữ AUF cung cấp, một nửa thì khuyên mình nên chờ thêm thời gian để xem có học bổng tiến sĩ ở Nhật thì đi luôn cho đỡ phí thời gian (tức là có thể học thẳng lên tiến sĩ mà không cần có bằng thạc sĩ). Hai bên ai cũng có lý lẽ của mình và suy cho cùng đều muốn mình có được những điều tốt nhất. Thời điểm đó, bản thân mình khá phân vân, không phải vì đi đâu, học gì mà làm sao để nói chuyện với thầy cô về quyết định của mình mà không để ai phải phiền lòng. May mắn là đến khi kể lại câu chuyện này, mình vẫn giữ được mối liên hệ tốt đẹp với những người đã từng giúp đỡ và kỳ vọng. Riêng quyết định của bản thân, trong mọi trường hợp, mình đều liệt kê những điểm thuận lợi và bất lợi của từng lựa chọn, rồi mục tiêu/mong muốn/ưu tiên của mình là gì rồi quyết định thôi chứ không có gì lo lắng. Điều quan trọng nhất là khi đã quyết định thì đừng quay đầu lại, mà hãy cố gắng nỗ lực hết mình cho lựa chọn đó. Lần đó, mình chọn đi Canada thay vì ngồi chờ suất học bổng tiến sĩ ở Nhật.

Những ngày đầu ở Canada, ngoài các lớp học thuộc tín chỉ bắt buộc, làm nghiên cứu và viết báo, cô Ne - giáo sư hướng dẫn còn khuyên mình nên tham gia các lớp tiếng Pháp của trường mở miễn phí cho sinh viên quốc tế để tăng cường khả năng ngoại ngữ. Ngoài các buổi học với chủ đề tự do, mình còn đăng ký một lớp tiếng Pháp toàn diện các kỹ năng. Khi phỏng vấn đầu vào, cô giáo bản xứ cũng rất ngạc nhiên vì thấy trình độ tiếng Pháp của mình lúc đó khá tốt, nên được cô xếp vào lớp cao nhất. Ở lớp học này, mình lại vô tình được xếp chung nhóm với một cô bạn người Nhật. Sau khi chào hỏi bằng tiếng Pháp, mình dùng một vài câu tiếng Nhật vỡ lòng chào hỏi khiến bạn cứ mắt tròn mắt dẹt ngạc nhiên. Bọn mình về sau có nhiều lần nói chuyện và chia sẻ nhiều hơn về cuộc sống tại Canada, mình lại hiểu thêm một tí góc nhìn của một người châu Á. Mình nghĩ rằng sử dụng thành thạo một ngoại ngữ không dễ dàng, nhưng việc dùng ngôn ngữ bản địa để chào hỏi, giao tiếp với một người sử dụng ngôn ngữ đó cũng là một cách để chúng ta tạo được thiện cảm ban đầu, thể hiện sự tôn trọng con người và đất nước đó. Ai chắc cũng đồng ý là cái gì thuộc về mình cũng đều hay và đẹp mà đúng không mọi người?

Với khoản học bổng hạn hẹp, để trang trải chi phí tại Montreal, mình cũng cố gắng tìm công việc làm thêm trên các page của cộng đồng người Việt tại Canada. Điều thú vị là hai công việc mình làm đều liên quan đến nhà hàng sushi. Công việc đầu là làm phục vụ, nhận đặt hàng qua điện thoại và thu ngân cho một nhà hàng Nhật của hai anh chị chủ người Việt. Công việc tương đối nhẹ nhàng nhưng thời điểm đầu khá căng thẳng vì phải nghe khách đặt món qua điện thoại và địa chỉ giao hàng. Đây là điểm yếu nhất của mình khi học ngoại ngữ, nói chuyện trước mặt còn không hiểu hết huống chi là nghe qua một cái máy. Vậy rồi cũng quen dần. Chưa được bao lâu thì chị chủ thông báo đóng cửa tiệm nên cho mình nghỉ việc. Đang loay hoay không biết sắp tới đi làm ở đâu để trang trải chi phí ăn ở thì mình đọc được thông báo tìm người phụ bếp trên một trang facebook của cộng đồng người Việt tại Canada. Sau khi trao đổi thông tin và hẹn gặp anh chủ quán thì mình mới phát hiện ra đây cũng là một nhà hàng sushi. Công việc thứ hai này là phụ bếp nên không cần trình độ ngoại ngữ. Mỗi buổi mình sẽ lo chuẩn bị các nguyên vật liệu cần thiết cho các chef cuốn sushi (cắt gọt rau củ, trộn cơm), trong lúc khách tới thì nghe order để chuẩn bị các món ăn nóng, món tráng miệng, rảnh tay thì quay qua rửa chén dĩa. Sáu tiếng đồng hồ gần như không hề ngơi tay, thật sự là một trải nghiệm không bao giờ quên. Càng làm mình càng hiểu và thông cảm cho những người làm lao động chân tay. Công việc khiến mình luôn ghi nhớ trong đầu, dù ở vị trí nào thì phải luôn là một người tử tế trước đã, càng có quyền thì mỗi lời nói càng phải thận trọng để không làm tổn thương đến những người cấp dưới. Đặc biệt mình rất cảm thông cho các bạn làm phục vụ, dù mệt mỏi nhưng lúc nào cũng phải luôn cố gắng vui vẻ. Mà thật sự là đã làm dịch vụ thì phải kiên nhẫn. Nói chung là đâu có nghề nào dễ dàng mọi người nhỉ!

Lại kể về mối duyên với Nhật Bản. Kể từ ngày biết tí tiếng Nhật, mình cũng chưa nghĩ đến chuyện du học ở đây. Vì với trải nghiệm học tiếng Pháp của mình hơn 6 năm đã rất cực khổ và cố gắng thật nhiều rồi. Huống chi giờ phải học thêm một ngoại ngữ mới, khác biệt hoàn toàn với những gì mình đã biết. Mình thấy không nên uổng phí thời gian chỉ học ngoại ngữ mà cần trau dồi thêm chuyên môn. Ấy vậy mà từ ngày qua Canada đến trước năm 2018 (tức là khoảng 5 năm), có đến 3-4 lần mình được gợi ý apply học bổng của Nhật. Mấy lần đầu mình cũng cố gắng hoàn tất mọi thủ tục, rồi thi cử này nọ nhưng kết quả đều trượt. Lần thứ nhất thì đang ở Canada nên các giấy tờ ở Việt Nam phải nhờ nhỏ bạn thân làm giúp, nhưng rồi lỡ cỡ giữa chừng vì không xin được xác nhận của trường Việt Nam. Lần thứ hai là xin học bổng thông qua đại sứ quán Nhật ở Việt Nam, sau khi vượt qua vòng tuyển chọn hồ sơ thì bị rớt lúc đi thi tiếng Anh mà được bonus thêm tiếng Nhật (lúc đó mình cũng mới biết mập mờ vài ba câu tiếng Nhật chứ đâu có đủ trình mà làm đọc hiểu, từ vựng, ngữ pháp, Hán tự). Lần thứ ba thì xin học bổng của giáo sư về xạ trị lúc thầy qua Việt Nam tham dự hội nghị nhưng thời điểm đó thầy không có fund (quỹ nghiên cứu) nên cũng khéo léo từ chối. Lần sau cùng là được cô trưởng khoa gọi lên vì có thông báo trường bên Nhật đang cấp học bổng cho Việt Nam và muốn mình đi học. Vậy là sau 3 lần 4 lựa thì cũng đã đến được xứ sở hoa anh đào. Tính ra công cuộc tìm kiếm và chờ đợi học bổng cũng gian nan lắm mọi người ạ, không phải chỉ cần giỏi chuyên môn là được, còn tuỳ duyên nữa, nên mình tâm niệm cứ cố gắng nỗ lực mỗi ngày thôi, xây dựng cho mình đủ giá trị thì mọi thứ sẽ đến!

Nếu Canada là một điểm đến bất ngờ thì Nhật Bản với mình là một điểm đến gian nan. Vì sau những đấu tranh của bản thân để chấp nhận tiếp xúc với một nền văn hóa mới, một ngôn ngữ mới (mà mình không hề muốn học) là những nỗ lực không ngừng, vượt qua khó khăn về thủ tục, giấy tờ, tạo niềm tin với cấp trên, có cả những hiểu lầm từ những người đáng kính. Rốt cuộc mọi thứ cũng trôi qua, sau tất cả mình thật sự cảm thấy an yên và hài lòng, vì trên hết, sự chân thành và nhiệt huyết là những điều mọi người cảm nhận được từ mình.