25 DAYS AND 12 INTERESTING THINGS ABOUT TOKYO

25 NGÀY VÀ 12 ĐIỀU THÚ VỊ VỀ TOKYO 

1. SỰ SẠCH SẼ 

Harry đến Tokyo vào những ngày đầu tháng 10, ấn tượng đầu tiên về đất nước mặt trời mọc là sự sạch sẽ ở mọi ngóc ngách, chắc có lẽ vì bản thân Harry cũng thích sự sạch sẽ và hay xoi mói (ahihi). Điểm này Harry thấy Seoul (Hàn Quốc) và Montreal (Canada) - là hai thành phố Harry đã tham quan và sinh sống - cũng tương tự. Việt Nam, trong đó là Sài Gòn còn phải cố gắng nhiều hơn nữa. 

Cũng có một số đoạn sông có rác trôi nổi (chắc do chưa kịp vớt). Thi thoảng cũng thấy một vài người khạc nhổ trên đường. Buổi tối, nếu về trễ còn thấy người ta tè dầm trên đường :)

2. BẢO THỦ NHƯNG NHIỆT TÌNH 

Điểm đến đầu tiên dĩ nhiên là sân bay, tiếp theo là City Hall của thành phố để làm một số thủ tục, sau này thì còn đi mở tài khoản ở ngân hàng, làm các thủ tục ở trường. Điểm chung là 90% người Nhật ở đây chỉ sử dụng tiếng Nhật khi giao tiếp với người nước ngoài, dù bạn cố gắng trao đổi bằng tiếng Anh hay tiếng gì thì họ cứ bắn tiếng Nhật vào bạn mà thôi. Vì vậy, bạn nào có ý định học ở Nhật thì nên học tiếng từ trước khi qua, cỡ trình độ N3 là okay. Harry nhờ có mấy bạn Việt Nam dắt đi nên cũng đỡ phần nào, chứ không là phải sử dụng động từ "to quơ" và "to guess" hơi nhiều. 

Điểm cộng là mặc dù họ không biết hoặc không muốn nói tiếng Anh thay cho tiếng mẹ đẻ, thì thái độ của họ đều rất nhã nhặn và thân thiện, nhiệt tình giải thích, minh hoạ, ví dụ cho đến khi bạn hiểu thì thôi. 

Một số dịch vụ như thuê nhà, đăng ký sim điện thoại, đăng ký sử dụng gói cước bao gồm điện thoại của nhà mạng (theo kinh nghiệm bạn của Harry), nếu bạn không biết tiếng thì sẽ bị họ làm khó và tốn nhiều chi phí hơn. Montreal (Canada) thì có vẻ minh bạch hơn, Harry chỉ đến chọn gói cước, trả tiền là xong, sau này muốn unblock điện thoại cũng dễ dàng. 

Ngoài ra, các thiết bị điện như microwave, tủ lạnh, toilet, điều hoà nhiệt độ, nồi cơm điện... đều toàn sử dụng tiếng Nhật. Mọi người có thể lên Google tìm kiếm với từ khoá như "Cách sử dụng nồi cơm điện ở Nhật" có nhiều chia sẻ, hướng dẫn bằng tiếng Việt rất chi tiết. 

3. CŨ MÀ KHÔNG CŨ 

Ký túc xá là nơi Harry tá túc trong vòng một năm. Ấn tượng là kiểu xây dựng ở đây trọng về chất lượng hơn là hình thức, đúng như câu "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn". Ngoại trừ các công trình công cộng như bảo tàng, đền thờ, tháp truyền hình, khu thương mại...đòi hỏi tính nghệ thuật cao, nhà ở ở đây ít thấy tô trét tường và sơn phết. Các vật dụng bên trong như toilet, bếp, máy điều hoà,... nhìn rất cũ kỹ, kiểu như ở Việt Nam nhìn là chỉ có vứt đi, nhưng tất cả đều hoạt động rất tốt. Chỉ là không biết điện năng tiêu thụ có bị nhiều hơn thiết bị mới hay không thôi, cái này thì cần thời gian mới kiểm tra được :) 

4. LỊCH SỰ VÀ CUNG KÍNH 

Khi Harry đi trên đường đều dễ dàng nghe câu ありがとう (arigatoo) - xin cảm ơn hoặc すみません (sumimasen) - xin lỗi khi họ được nhường chỗ, nhường đường, chạm phải bạn khi đi. Cái này thì rất giống Montreal, mọi người cứ thuộc nằm lòng 2 chữ Merci (Xin cảm ơn) hay Pardon (Xin lỗi) khi ra đường là được. 

Trong trường học, nhất là trong thang máy, mọi người đều cúi đầu chào khi gặp bạn (dù không biết bạn là ai), còn những người làm việc chung trong bộ môn, kể cả giáo sư đều có thái độ khiêm nhường, nhẹ nhàng và thân thiện. Khi bạn có khó khăn cần giúp đỡ, là họ có thể bỏ việc của mình qua một bên, để hỗ trợ bạn trước. Nhiều khi Harry thấy phiền quá, nên nói họ cứ làm xong việc trước đi rồi hãy giúp mình sau.

Văn hoá Việt Nam, nhất là người miền Tây như Harry thì kiểu cung kính như vậy chỉ dành cho người chưa quen, còn nếu đã thân thiết rồi thì nếu làm vậy sẽ bị gọi là "khách sáo", "không thật lòng". Chắc là tuỳ theo xã hội, môi trường, mọi người cứ làm sao để người giao tiếp cảm nhận được tấm lòng, thật tâm của mình là được. 

5. TÔN TRỌNG KHÔNG GIAN CÔNG CỘNG 

Trong khoảng thời gian đầu ở đây, khi đi học hoặc đến các nơi cộng công (công viên, trên đường phố, ga tàu, trên tàu điện,...), Harry đều thấy người Nhật có thói quen giữ im lặng, nhìn xuống đường hay tập trung về hướng di chuyển, ít khi nhìn ngó qua lại, đặc biệt là không nói chuyện lớn tiếng. Thoạt nhìn, mọi người sẽ cảm thấy một không khí ảm đạm, lạnh lẽo, nhưng ở lâu một tí lại cảm thấy rất dễ chịu, không bị làm phiền. Những khi phải chờ đợi, người dân thường hay lướt điện thoại, đọc sách hay chợp mắt ngủ. Chưa bao giờ nghe có ai hát ngoài đường hay trong trường, thiệt là tội nghiệp cho một người yêu thích ca hát như Harry, haizzz...

Nếu thích sự ồn ào, náo nhiệt, mọi người có thể đến các điểm vui chơi như khu Shinjuku - là nơi giới trẻ Nhật và người nước ngoài tập trung mỗi tối (kiểu giống khu Bùi Viện, hay phố đi bộ Nguyễn Huệ của Sài Gòn) với nhiều hoạt động giải trí. 

6. TÔN TRỌNG TÀI SẢN CÁ NHÂN 

Không dám kết luận về vấn đề trộm cấp vì chưa ở lâu, Harry chỉ nói về một thú vị là ở đây trái cây ít thấy bị hái trộm (ahihi). Chính xác là trên đường Harry đi học có rất nhiều nhà trồng hồng, quýt, cam,... cây mọc chìa ra đường, trái thì nặng trĩu mà ngày qua ngày không thấy bị hái hay vặt cành, chắc có lẽ trái chưa chín hoặc không ngon. Haha 

Ngoài ra, khi đi siêu thị hay các cửa hàng mua sắm, cũng không phải gửi hành lý, túi xách, cứ thoải mái mang vào, thoải mái mang ra, chỉ cần lấy hàng nào trả tiền hàng đó là được. Một số nơi chắc có gắn thiết bị phát hiện lấy trộm, như trong các khu thương mại ở Sài Gòn. Chỉ là khi mình đã quen và có ý thức rồi thì những máy móc đó sẽ không cần đến nữa. 

7. LỐI SỐNG VẬN ĐỘNG ĐƯỢC KHUYẾN KHÍCH 

Ở Tokyo, để đi lại, thì phương tiện ưu tiên hàng đầu là tàu điện, với chi phí rẻ hơn xe bus và taxi rất nhiều. Tokyo cũng có một hệ thống tàu điện chằng chịt, có thể đi đến hầu hết các địa điểm trong thành phố. Giữa các điểm đến và ga tàu mọi người có thể chọn cách đi bộ hoặc dùng xe đạp; vì vậy, nếu không có thời gian tập thể dục thì cũng không sao. Quan trọng là hãy tập đi bộ, chạy bộ (2-3km/ngày), đạp xe đạp (vì đường ở đây có nhiều dốc, chứ không bằng phẳng như Sài Gòn) trước khi đến đây học tập và sinh sống để dễ thích nghi với cuộc sống mới. 

Điểm trừ của tàu điện là hơi rắc rối đối với người mới tới, một trạm có nhiều công ty, hãng tàu khác nhau, để đến đúng line, đôi khi phải ra khỏi ga chứ không phải chỉ trong một khu vực như Metro của Montreal (Canada). Ngoài ra, tuỳ giờ mà tốc độ tàu di chuyển khác nhau và một số ga có thể bị bỏ qua. Vì vậy, tải app để tra cứu đường đi là rất cần thiết. Ngoài ra, giá tàu và vé bus cũng khác nhau cũng như không có hình thức mua vé tháng cho toàn bộ các tuyến như Montreal (có lẽ hệ thống ở Montreal gọn nhẹ hơn), mà chỉ mua vé tháng cho một tuyến cố định dành cho sinh viên để được giảm chi phí. 

8. TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG CHIA SẺ - GIAO LƯU VĂN HOÁ 

Có thể Tokyo là một thành phố lớn nên hoạt động phong phú và đa dạng hơn. Nhưng dù sao một điểm mà mình có thể học hỏi được là nhiều trường học, khu du lịch văn hoá-lịch sử thường xuyên tổ chức các hoạt động nhằm thu hút du khách, du học sinh tham quan và tìm hiểu về văn hoá, con người Nhật Bản bằng tiếng Anh. Harry ở đây chưa được một tháng mà đã tham dự và đăng ký tham dự nhiều hoạt động miễn phí cho du học sinh như: tham quan bảo tàng quốc gia Tokyo, giao lưu với các em học sinh cấp 2, hoà nhạc, trà đạo, giao lưu du học sinh, tham quan đền Yushima Tenjin. 

Một phần du học là tìm hiểu về văn hoá, đất nước phát triển để học hỏi và đúc kết kinh nghiệm cho bản thân. Harry nghĩ rằng bạn nào du học thì cũng nên nhín chút thời gian tìm hiểu để làm phong phú vốn sống cho mình nhe, không nhất thiết phải là miễn phí đâu (mà được miễn phí thì càng tốt). :3 

9. VĂN HOÁ XẾP HÀNG 

Cái này thì không phải nói nhiều chắc ai cũng biết rồi ha. Chỉ là chia sẻ cho mọi người nếu có qua đây không bị bỡ ngỡ như Harry. Thông thường dù là mua hàng ở siêu thị, cửa hàng tiện lợi, hay chờ bus, taxi, tàu điện,... đều có vạch hay dấu hiệu để mình đứng xếp hàng. Khi có người đứng trước mình chỉ việc đứng sau là được. Còn rắc rối của Harry là không có ai hết nên không biết đứng ở đâu. Bữa vô mua đồ, không để ý cái chỗ có biểu tượng xếp hàng tính tiền vì nó ở hơi xa, thế là xông tới quầy tính tiền bị người ta góp ý, phải xin lỗi tới tấp. Một lần và nhớ mãi!!!

10. SỰ CHU ĐÁO VÀ TỈ MỈ  

Điều này được thể hiện trong các sinh hoạt hàng ngày cũng như trong công việc. Điển hình là việc Harry đi học, mỗi ngày đều nhận được rất nhiều email thông báo chung của trường, lẫn những email thông báo, nhắc nhở, hướng dẫn chi tiết cách thực hiện. Ký túc xá cũng có bảng hướng dẫn cách sử dụng các thiết bị điện, các dịch vụ tiện ích, các khu vực, địa điểm cần thiết cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày.

Trong một túi đựng đũa, thường luôn kèm theo 1 cây tăm. Lối đi cầu thang, thang máy, toilet đều có tay vịn cho người già hay khó khăn khi di chuyển. Ngoài ra, thang máy sẽ có một nhóm nút thấp cho người khó di chuyển có thể với tới, cũng như có các ký tự cho người mù sử dụng. Đặc biệt, nhiều người đã nghe nói tới vòi nước tự xịt rửa khi đi toilet, kèm theo là bàn ngồi có sưởi, nên không bị cảm giác lạnh teo khi đi vệ sinh ở những nơi lạnh lẽo, ví dụ như Đà Lạt :) 

Điểm trừ của cái bàn toilet này là nhiều kiểu dáng, mỗi cái hoạt động hơi khác nhau mà lại toàn tiếng Nhật, nên có lần đi xong mà chả biết phải nắm nút nào. :))))) Cho nên nếu bạn không thấy nút gạt/cần gạt (như hình bên) để xả nước mà chỉ có mấy cái biểu tượng ở góc trái dưới cùng (hình bên) thì 99% là nó tự động, đứng lên là nó sẽ xả nước thôi. Ahihi 

11. TÍNH ĐƠN GIẢN 

Harry tham dự một số buổi lễ của trường, như lễ khai giảng lớp tiếng Nhật, lễ khai giảng sau đại học,... tất cả đều được tổ chức chu đáu, mình được ngồi đúng vị trí đã quy định theo sự hướng dẫn, các buổi lễ tiến hành trang trọng và thường không kéo dài trên 1 tiếng. Buổi khám sức khoẻ thì xếp hàng chờ khám, không nghe ai nói tiếng gì, mọi thứ diễn ra nhanh chóng và nhẹ nhàng, mọi người làm việc và thường chỉ trao đổi rất nhỏ. Nghe ai nói lớn hay ồn ào là 90% không phải người Nhật :)

Trang phục của mọi người ở đây, chắc cho phù hợp với thời tiết và văn hoá, thường ở nhóm tông màu lạnh và thiên về sắc đen, nếu màu nóng cũng vậy, ví dụ như màu đỏ gạch, nâu; thiết kế thường đơn giản, nam đi làm chủ yếu là âu phục, nữ thì váy và áo sơ mi. 

12. GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG VÀ HIỆN ĐẠI KẾT HỢP 

Ở Tokyo, mọi người sẽ vẫn tìm thấy được những ngôi đền Thần đạo rêu phong, cổ kính bên cạnh những toà cao ốc hiện đại. Cũng có những ngôi đền bên trong thì bày biện cố kính nhưng khuôn viên và lối đi lên thì toàn thang máy, và thiết bị tối tân. Hay trong bữa ăn các món Nhật Bản như sushi, tempura, tonkatsu, miso soup cũng kết hợp với nhiều loại xà lách, nước sốt của phương Tây. Hương vị có sự pha trộn Đông-Tây, nên dễ ăn hơn so với lúc Harry sống tại Canada. 

Ngoài ra, bên cạnh các phương tiện liên lạc hiện đại, mọi người có thể thấy một điều là thư tay vẫn rất phổ biến ở Tokyo. Nhà riêng hay ký túc xá thì mỗi người đều có hộp thư để nhận thư hàng ngày, không có bị bụi bặm, đống mốc như các chung cư ở Sài Gòn :) Cái này thì tuỳ xã hội, đất nước mà lựa chọn cách thức liên lạc khác nhau, chứ không phải so sánh gì đâu nha cả nhà, chỉ là nếu mình chọn cái nào thì chăm chút cái đó, còn không dùng thì tháo dỡ cho nó sạch sẽ, sáng sủa :).

Hẹn gặp mọi người ở các chủ đề khác về Tokyo và môi trường học tập ở đây nhé!!! 

Thank you for reading! 

ありがとうございます。